Metoda PNF - Wersja do druku +- Forum Fizjoterapeuty (https://forum.fizjoterapeuty.pl) +-- Dział: Notatki z fizjoterapii (https://forum.fizjoterapeuty.pl/forumdisplay.php?fid=28) +--- Dział: Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu (AWF) (https://forum.fizjoterapeuty.pl/forumdisplay.php?fid=30) +---- Dział: PNF (https://forum.fizjoterapeuty.pl/forumdisplay.php?fid=36) +---- Wątek: Metoda PNF (/showthread.php?tid=25)

Metoda PNF - Lilia - 05-23-2017 PNF – najstarsza metoda o podłożu neurofizjologicznym. Wykorzystuje wzorce ruchowe, które mamy, znamy a po incydencie zostały zaburzone. Jeśli wykorzystamy te wzorce które znamy to szybsza jest możliwość odzyskania funkcji. Terapia funkcjonalna – to taki rodzaj terapii która jest zgodna z potrzebami ruchowymi zgłaszanymi przez chorego i wzorowana na naturalnych ruchach zdrowego człowieka. Terapia funkcjonalna oznacza indywidualne postępowanie fizjoterapeutyczne ukierunkowane na ograniczoną funkcję ruchową wskazaną przez samego chorego. Praca nad funkcją to nie tylko ustalenie pomiędzy pacjentem a terapeutą ale przede wszystkim dążenie do uzyskania w terapii sytuacji zadaniowej w której chory może w bezpieczny sposób podjąć odtworzenie utraconej funkcji. Oznacza to analizę ruchu pacjenta w odnoszeniu do jego prawidłowego fizjologicznego przebiegu oraz włączenie do procesu usprawniania elementów treningu samoobsługi z wykorzystaniem przedmiotów codziennego użytku i sytuacji zadaniowych które pacjent zgłosił jako trudne bądź niemożliwe do wykonania. W terapii funkcjonalnej każda czynność lub ćwiczenie musi być dostosowane do ćwiczonej funkcji aby terapia była zrozumiała dla pacjenta i aby pacjent widział jej sens – motywacja. „widzisz efekty współpracy terapeutycznej jesteś lepiej do niej zmotywowany” Główny cel to poprawa jakości życia codziennego i zawodowego pacjentów Cechy terapii funkcjonalnej: pacjent wyznacza cel terapii pozytywne nastawienie bezbolesny zabieg wzoruje się na naturalnych ruchach zdrowego człowieka – zbliżonych do aktywności dnia codziennego. W terapii funkcjonalnej wykorzystuje się takie techniki i wzorce ruchowe które bazują na naturalnej motoryce człowieka. Pomaga to bardzo szybko przełożyć wykonywanie ćwiczeń na konkretną aktywność motywacja – wszystkie zadania są dostosowane do możliwości pacjenta tak aby każde spotkanie terapeutyczne przyniosło pacjentowi poczucie dobrej współpracy / dobrze wykonywanego zadania indywidualna -fizjoterapeuta musi się skupić na problemie pacjenta (ocena możliwości, właściwa diagnoza) pacjent aktywnym uczestnikiem procesu zdrowienia, prowadzenie terapii zależy od współpracy pomiędzy pacjentem a terapeutą globalna obserwacja pacjenta – terapia funkcjonalna postrzega pacjenta globalnie. Nie ogranicza się do pracy nad chorą częścią ciała ale wykorzystuje w terapii zdrowe regiony ciała [irradiacja....wykorzystywanie rezerw] Ważne z punktu widzenia diagnostycznego, znalezienie przyczyny problemy, zazwyczaj jest tam gdzie go nie widać. Uzyskanie odpowiedzi na dany bodziec Intensywny program ćwiczeń również w domu (należy wpisać ćwiczenia w aktywności dnia codziennego) METODA PNF Początek 1946 USA, neurofizjolog – Kabat, fizjoterapeutka - Knott 1997 - IPNFA międzynarodowe stowarzyszenie 1997 - I kurs w Polsce Wywodzi się ze spostrzeżenia, że ruchy stosowane w kinezie najczęściej nie pokrywają się z naturalną codzienną pracą mięśni. Zauważano, że ruchy wykonywane w pracy i w życiu codziennym mają charakter diagonalny i spiralny oraz nie odbywają się w jednej płaszczyźnie. Podstawa metody PNF jest wykorzystanie złożonych wzorców ruchowych. P - proprioceptive people pracuj N - neuromuscular need nad F - facylitation fun funkcją P - proprioceptywna – zajmująca się układem receptorów dostarczających informacji opozycji ciała w przestrzeni N - nerwowo-mięśniowa – bazująca na nierozerwalności układu nerwowego i mięśniowego F - facylitacja- torowanie, ułatwianie czyli uzyskiwanie tego samego rezultatu przy najmniejszym wysiłku PNF – torowanie ruchu poprzez proprioceptywne stymulacje struktur nerwowo mięśniowych Wzorce ruchowe – utarte automatyczne kompleksowe ruchy o trójwymiarowym przebiegu wzdłuż diagonalnych opierające się na szczegółowej analizie ruchów funkcjonalnych oraz analizie anatomii układu mięśniowego wskazujące na skośny [diagonalny] przebieg większości mięśni antygrawitacyjnych. Wzorce: łopatki i miednicy oraz ich kombinacje KG i KD głowy i szyi tułowia Używanie odpowiednich wzorców w terapii jest konieczne ze względu na: przebieg anatomiczny[diagonalny] mm antygrawitacyjnych charakter lokomocji odbywającej się na zasadzie odtwarzania utartych zakodowanych wzorców ruchowych możliwość uzyskania u pacjenta efektywniejszej rekrutacji struktur nerwowo-mm Wzorce łopatki używamy w celu: poprawy mobilności i stabilności samej łopatki poprawy rytmu ruchu łopatkowo-barkowego stymulacji tułowia Wzorce miednicy używamy w celu: poprawy mobilności i stabilności samej miednicy [facylitacji]torowania poszczególnych faz chodu stymulacji tułowia Filozofia PNF pozytywne nastawienie do pacjenta i jego problemu [motywacja] globalna obserwacja pacjenta [nie tylko chorą jego część ciała] mobilizacja rezerw pacjenta – pozytywne rozpoczęcie terapii irradiacja i wzmocnienie uwzględnienie globalnych czynności ruchowych intensywny plan ćwiczeń [również domowych] myślenie funkcjonalne – aktywności życia codziennego częsta zmiana pozycji wyjściowych zmiana normalnej kolejności ruchów uzyskanie odpowiedzi na każdy bodziec bezbolesna praca z pacjentem ZASADY GŁÓWNE: kontakt manualny – chwyt lumbrykalny kontakt werbalny kontakt wizualny opór manualny trakcja aproksymacja [kompresja] stretch mechanika ciała terapeuty wzorce ruchowe promieniowane pobudzenie [irradiacja] i wzmocnienie timing – normalna kolejność ruchu Timing for emphasis – zmiana normalnej kolejności ruchu sumowanie bodźców – czasowe i przestrzenne CELEM STOSOWANIA ZASAD JEST: poprawa mobilności poprawa stabilności stymulacja mobilności na stabilności [koordynacja] poprawa wytrzymałości i zręczności Kontakt manualny - poprzez chwyt lumbrykalny : zgięcie w stawach śródręczno-paliczkowych, wyprost w międzypaliczkowych: lepsze dawkowanie oporu, lepsze dostosowanie się do ciała możliwość dostosowania się do ruchu mniejsza bolesność Kontakt werbalny: stymulacja przez krótkie wyraźne komendy uspokojenie rozluźnienie pacjenta uświadomienie choremu ruchu Opór manualny – toruje napięcie mm, stosowany zawsze, utrzymywany do końca ruchu, poprzedzony optymalnym rozciągnięciem mm Techniki w koncepcji PNF Cele: torowanie funkcjonalnego ruchu wzmocnienie mm regulacja napięcia mm rozluźnienie mm zwiększenie zakresu ruchu redukcja bólu poprawa wytrzymałości mm Techniki agonistyczne – praca tylko z agonistą: Rytmiczne pobudzanie ruchu. Kombinacja skurczów izotonicznych. Odtwarzanie ruchu. Techniki wykorzystujące stretch. Techniki antagonistyczne – praca z agonistą i antagonistą: Dynamiczna zwrotność ciągła. Stabilizacja zwrotna. Rytmiczna stabilizacja. Techniki rozluźniające: Trzymaj-rozluźnij [hold-relax] Napnij – rozluźnij [contract-relax] a) Rytmiczne pobudzanie ruchu Technika agonistyczna przeprowadzana rytmicznie w pełnym zakresie ruchu w 4 fazach : bierna ruch wspomagany z oporem samodzielne wykonywanie przez pacjenta Cele: pomoc w rozpoczęciu ruchu ; nauka i automatyzacja ruchu regulacja napięcia mm zwiększenie zakresu ruchu rozluźnienie Wykonanie: Rytm i tempo ruchu ustala terapeuta: faza bierna : terapeuta pokazuje nowy ruch w pełnym zakresie . Komenda „rozluźnij się” , „pozwól się poruszyć”, „poczuj ten ruch” wspomagana: pacjent zostaje zachęcony do podjęcia aktywnego ruchu razem z terapeutą „pomóż mi”, „spróbuj to wykonać razem ze mną” „wykonaj to razem ze mną” z oporem : terapeuta stosuje optymalny opór przeciwko aktywnemu ruchowi pacjenta „pchaj:, „ciągnij” w miarę możliwości pacjent wykonuje samodzielnie ruch „pokaż mi ten ruch” Kombinacja skurczów izotonicznych: jest to agonistyczna technika wykorzystująca w różnych fazach jednego ruchu: pracę dynamiczną [skurcz koncentryczny i ekscentryczny] oraz statyczną mm. Cele: poprawa koordynacji inter i intramięśniowej poprawa siły i wytrzymałości ćwiczonych grup mm funkcjonalny trening ekscentrycznej kontroli ruchu Wykonanie: dynamiczne – koncentryczne, ekscentryczne oraz statyczne formy napięć mm są ze sobą kombinowane podczas pracy 1 grupy mięśniowej [jeden kierunek ruchu np. elewacja przednia łopatki] technika może być stosowana na wszystkich fazach ruchu przy zmianie form napięć mm nie następuje zmiana chwytu Odtwarzanie ruchu technika agonistyczna ucząca pacjenta odtwarzania pokazanego mu ułożenia ciała lub stawu w ułożeniu funkcjonalnym Cele: samodzielne odtwarzanie pozycji ułatwianie ruchów stosowanych przy czynnościach dnia codziennego poprawa czucia głębokiego! Wykonanie: terapeuta wykonuje bierny ruch lub z pomocą powodujący odpowiednie ułożenie stawu lub odcinka ciała poprzez optymalny opór statyczny zastosowaniu w wybranej pozycji z komenda werbalną „trzymaj” „poczuj pozycję” zostaje uświadomione pacjentowi ułożenie kończyny lub odcinka ciała pacjent stara się samodzielnie odnaleźć żądaną pozycję Stabilizacja zwrotna Jest to technika antagonistyczna mająca na celu stabilizację pozycji pacjenta Cele: poprawa stabilności pozycji i równowagi zwiększenie siły mm Wykonanie: technikę rozpoczynamy w silniejszym wzorcu zmiana na wzorzec antagonistyczny następuje bez utraty napięcia mm opór może wzrastać przy każdej zmianie kierunku technikę kończymy w słabszym wzorcu Praca na macie: -bezpieczeństwo pacjenta -nieograniczona możliwość ruchu -praca funkcjonalna -optymalna irradiacja -nauka samopomocy np. u często upadających -terapeuta i pacjent na jednym poziomie w tej samej sytuacji -możliwości pracy z większą liczbą pacjentów - możliwość przygotowania wszystkich faz chodu Zasady pracy na macie: osiągnij z pacjentem nową pozycję ustabilizuj tą pozycję wypracuj funkcję w nowej pozycji rozpoczynaj pracę od łatwych dla pacjenta pozycji zakończ pracę w najwyższej osiąganej przez pacjenta pozycji pracę można rozpocząć w dowolnej pozycji