„Co dzień przestrzegam jak młódź cierpi na tem, że nie ma szkół uczących żyć z ludźmi i światem”. (Adam Mickiewicz)
Ćwiczenie 1.
Temat: Dydaktyka ogólna, dydaktyka fizjoterapii, metodyka fizjoterapii - zakres pojęciowy i formalna strona przedmiotu w AWF we Wrocławiu.
Zagadnienia:
- założenia przedmiotu „Dydaktyka Fizjoterapii” i jego realizacja we wrocławskiej AWF
- warunki zaliczenia przedmiotu - kształcenie a dydaktyka
- dydaktyka: miedzy sztuką a nauką
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B.(1995) Elementy dydaktyki ogólnej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
3. Mietzel G. (2002) Psychologia kształcenia. GWP, Gdańsk.
4. Okoń W.(1998) Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, ŻAK, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Czabański B.,Koszczyc T.(red.)(1995) Dydaktyka wychowania fizycznego. Materiały Konferencyjne, AWF, Wrocław.
2. Galloway Ch.(1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa
3. Grabowski H.(2000) Co koniecznie trzeba wiedzieć o wychowaniu fizycznym. Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków.
4. Palka S.(1999) Podejście jakościowe w procesie poznania dydaktycznego [W:] Denek K., Bereźnicki F.(red.) Tendencje w dydaktyce współczesnej. WAM, Toruń.
5. Półturzycki J. (1999) Dydaktyka dla nauczycieli. WAM, Toruń.
„Przedmiotem nauki o motoryczności jest nieskończone bogactwo kombinacji ruchowych wykonywanych przez człowieka” (Maciej Demel)
Ćwiczenie 2.
Temat: Podstawy kształcenia psychomotorycznego: Motoryka człowieka
Zagadnienia:
- def. motoryczności, zdolności motoryczne (energetyczne, informacyjne, hybrydowe)
- zdolności kondycyjne i ich zmiany w ontogenezie wpływające na przebieg psychomotorycznego kształcenia:
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław. 3. Raczek J. i inni (1998) Teoretyczno-empiryczne podstawy kształtowania i diagnozowania koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF, Katowice.
Literatura uzupełniająca:
1. Juras G., Waśkiewicz Z.(1998) Czasowe, przestrzenne oraz dynamiczne aspekty koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF Katowice.
2. Szopa J. i inni (1992) Podstawy antropomotoryki. PWN, Warszawa.
„Jeśli chcesz się czegoś nauczyć, wykonuj to” (Robert C.Schank)
Ćwiczenie 3.
Temat: Uczenie się i nauczanie – Proces nauczania bezpośredniego
Zagadnienia:
- uczenie się w ujęciu koneksjonistycznym (behawioryzm) – przegląd teorii
- reguły wzmacniania (Ch.Galloway),
- schemat nauczania bezpośredniego,
- syntaksa modelu nauczania bezpośredniego wg Arendsa,
Literatura obowiązkowa:
1. Arends R.I. (1998) Uczymy się nauczać, WSiP. Warszawa
2. Czabański B. (2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław. 1. Galloway Ch. (1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Anderson J.R.(1998) Uczenie się i pamięć – integracja zagadnień. WSiP, Warszawa.
2. Tomaszewski T. (1998) Główne idee współczesnej psychologii. WA śAK, Warszawa.
Podstawą tego potężnego ruchu umysłowego jest znajomość tego, co człowiek zauważa, o czym wie, o czym jest przekonany i co sobie ceni. (Tadeusz Tomaszewski)
Ćwiczenie 4.
Temat: Uczenie się człowieka na poziomie poznawczym
Zagadnienia:
- definicje i ewolucja pojęć: uczenie się i nauczanie,
- uczenie się a nauczanie – wzajemne zależności (wg Pearsona),
- dojrzewanie i uczenie się,
- uczenie się w ujęciu poznawczym:
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF Wrocław.
3. Galloway Ch. (1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa.
4. Pearson A.T.(1998) Nauczyciel. Teoria i praktyka w kształceniu nauczycieli. WSiP, Warszawa.
5. Tomaszewski T.(red)(1992) Psychologia ogólna. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Tomaszewski T. (1998) Główne idee współczesnej psychologii. WA ŻAK, Warszawa.
„Na umiejętnościach – poznawczych i motorycznych – oparte są procesy uczenia się, a wśród nich to najbardziej skomplikowane: jak się uczyć.” (Richard I. Arends)
Ćwiczenie 5.
Temat: Uczenie się motoryczne.
Zagadnienia:
- uczenie się motoryczne
2. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław
3. Czabański B. (2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław
Literatura uzupełniająca:
1. Anderson J.R.(1998) Uczenie się i pamięć – integracja zagadnień. WSiP, Warszawa.
2. Czabański B.(red.)(1995) Uczenie się czynności ruchowych i regulacja zachowania, Ogólnopolskie Seminarium na temat ,,Teorii schematów Richarda A. Schmidta”. AWF, Wrocław.
3. Gilewicz Z. (1964) Teoria wychowania fizycznego. WSiP,Warszawa.
„Aby stać się artystą, wcześniej trzeba opanować rzemiosło” (Richard I. Arends)
Ćwiczenie 6.
Temat: Uczenie się i nauczanie czynności standardowych (cz.I)
Zagadnienia:
- uczenie się i nauczanie czynności standardowych:
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
Literatura uzupełniająca:
1. Tomaszewski T. (1998) Główne idee współczesnej psychologii. WA ŻAK, Warszawa.
„Tylko uczeń ma wgląd we własne procesy uczenia się i rozumienia, a nauczyciel może uzyskać informacje na ich temat jedynie na drodze współpracy z nim” (Gerd Mietzel)
Ćwiczenie 7.
Temat: Uczenie się i nauczanie czynności standardowych (cz.II)
Zagadnienia:
- Etapy nauczania czynności standardowych (c.d.):
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B. (2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
3. Galloway Ch. (1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Arends R.I. (1998) Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa. 2. Mietzel G. (2002) Psychologia kształcenia. GWP, Gdańsk. 3. Niemierko B. (1995) Wyniki kształcenia [W:] Kruszewski K.(red.) Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. PWN, Warszawa. 4. Półturzycki J. (1999) Dydaktyka dla nauczycieli. WAM, Toruń.
„Aby nauczyć się czegoś szybko i efektywnie, trzeba to zobaczyć, usłyszeć i poczuć” (Tony Stockwell)
Ćwiczenie 8.
Temat: Nauczanie jako system komunikacji dydaktycznej.
Zagadnienia:
- system komunikacji dydaktycznej
- rodzaje i formy komunikacji dydaktycznej
- nauczycielskie style komunikowania się z uczniami
- informacja słowna (struktura komunikatu słownego), obrazowa (rodzaje) i kinestetyczna (polisensoryczność) w procesie komunikacji dydaktycznej
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
3. Zatoń K. (1995) Przekaz słowny na lekcji wychowania fizycznego. Studia i Monografie, t.48. AWF, Wrocław.
Literatura uzupełniająca:
1. Czabański B.,Koszczyc T.(red.)( ) 2. Fenstermacher G.D.,Soltis J.F.,(2000) Style nauczania. WSiP, Warszawa. 3. Półturzycki J.(1999) Dydaktyka dla nauczycieli. WAM, Toruń
„Umysł nie jest naczyniem, które naleŜy napełnić, lecz ogniem, który trzeba rozniecić” (Plutarch)
Ćwiczenie 9.
Temat: Nauczanie i uczenie się problemowe
Zagadnienia:
- istota uczenia się i nauczania problemowego,
- funkcje nauczyciela w nauczaniu bezpośrednim, standardów i problemowym,
- schemat uczenia się i nauczania problemowego
- syntaksa uczenia się i nauczania
- części lekcji typu problemowego wg Okonia
- zalety nauczania problemowego
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
2. Mietzel G.(2002) Psychologia kształcenia. GWP, Gdańsk. 3. Okoń W.(1998) Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, ŻAK, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Arends R.I. (1998) Uczymy się nauczać, WSiP. Warszawa.
2. Dryden G.,Vos J.(2002) Rewolucja w uczeniu. Wydawnictwo Moderski i S-ka, Poznań.
3. Galloway Ch. (1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa.
„Wiedza się kumuluje – niewiedza również” (Charles Galloway)
Ćwiczenie 10.
Temat: Nauczanie pojęć występujących w dydaktyce wychowania fizycznego.
Zagadnienia:
- istota pojęć i ich znaczenie dla kształcenia
- kategorie pojęć (pojęcia koniunkcyjne, dysjunkcyjne i stosunkowe lub konkretne i abstrakcyjne)
- cechy pojęć (istotne i nieistotne, przykłady i nieprzykłady, kontekst społeczny)
- wiedza konceptualna i proceduralna
- od pojęcia do reguły
- postępowanie nauczyciela przy nauczaniu pojęć
1. Arends R.I. (1998) Uczymy się nauczać, WSiP. Warszawa.
2. Galloway Ch. (1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Bruce J. i inni (1999) Przykłady modeli uczenia się i nauczania, WSiP, Warszawa.
2. Kruszewski K. (1995) Sztuka nauczania – czynności nauczyciela. PWN, Warszawa.
„Im więcej informacji łączysz, tym więcej zapamiętujesz” (Jeannette Vos)
Ćwiczenie 11.
Temat: Procesy wspomagające uczenie się i nauczanie: transfer i edukacja integracyjna.
Zagadnienia:
- pojęcie transferu i jego zakres
- rodzaje transferu
- transfer bilateralny
- edukacja integracyjna
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne, AWF, Wrocław
2. Koszczyc T.(red.)(2000) Transfer w procesie wychowania fizycznego, Materiały Konferencyjne, AWF, Wrocław.
3. Koszczyc T.(red.)(2002) Edukacja integracyjna w procesie wychowania fizycznego. Materiały Konferencyjne, AWF, Wrocław.
Literatura uzupełniająca:
1. Dryden G.,Vos J.(2000) Rewolucja w uczeniu. Wydawnictwo Moderski i S-ka, Poznań.
2. Galloway Ch.(1988) Psychologia uczenia się i nauczania, t.1, PWN, Warszawa.
3. Mietzel G.(2002) Psychologia kształcenia. GWP, Gdańsk.
4. Włodarski Z.(1989) Psychologia uczenia się. PWN, Warszawa.
„Nie wolno zgadzać się na pełzanie, gdy czujemy potrzebę latania” (Hellen Keller)
Ćwiczenie 12.
Temat: Cechy indywidualne ucznia ułatwiające i utrudniające proces uczenia się – nauczania.
Zagadnienia:
A
- pamięć a uczenie się
- inteligencja i jej rola w procesie uczenia się
- nastawienia, motywacje i aspiracje w procesie uczenia się
B
- pojęcie sytuacji trudnej w uczeniu się i nauczaniu
- rodzaje (kategorie) sytuacji trudnej
- lęk i strach w wychowaniu fizycznym
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław
3. Koszczyc T. (red.)(1997) Uczenie się i nauczanie w sytuacjach trudnych, Materiały konferencyjne. AWF, Wrocław
Literatura uzupełniająca:
1. Anderson R.(1998) Uczenie się i pamięć – integracja zagadnień . WSiP, Warszawa.
2. Dryden G., Vos J.(2000) Rewolucja w uczeniu. Wydawnictwo Moderski i S-ka, Poznań.
3. Karolczak-Biernacka B.(1986) Studia nad zachowaniem się sportowca w sytuacji trudnej. WSiP, Warszawa.
4. Fontana D.(1998) Psychologia dla nauczycieli. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
5. Mietzel G.(2002) Psychologia kształcenia. GWP, Gdańsk.
6. Tyszkowa M.(1986) Zachowanie się dzieci szkolnych w sytuacjach trudnych. PWN, Warszawa.
7. Włodarski Z.(1989) Psychologia uczenia się. PWN, Warszawa.
„A jakoż uczyć mają nie umiejąc sami” (Jan Kochanowski)
Ćwiczenie 13.
Temat: Fizjoterapeuta – Nauczyciel
Zagadnienia:
- cele edukacyjne a przedmiotowe (ogólne, pośrednie i operacyjne,)
- taksonomia celów kształcenia:
- efektywność fizjoterapeuty,
- postawy i style działania fizjoterapeuty,
- dydaktyczna i wychowawcza funkcja fizjoterapeuty,
- ideał fizjoterapeuty („model” czy „profil” ?),
- wiedza ogólna fizjoterapeuty, a wiedza kierunkowa,
- wiedza o pacjencie, o przedmiocie działania i o metodach działania – podstawą sprawności zawodowej fizjoterapeuty
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
2. Konarzewski K.(red.)(1995) Sztuka nauczania. Szkoła. PWN, Warszawa.
3. Kruszewski K.(red.)(1995) Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Arends R.(1998) Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa.
2. Fontana D.(1998) Psychologia dla nauczycieli. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
Ćwiczenie 1.
Temat: Dydaktyka ogólna, dydaktyka fizjoterapii, metodyka fizjoterapii - zakres pojęciowy i formalna strona przedmiotu w AWF we Wrocławiu.
Zagadnienia:
- założenia przedmiotu „Dydaktyka Fizjoterapii” i jego realizacja we wrocławskiej AWF
- warunki zaliczenia przedmiotu - kształcenie a dydaktyka
- podstawy kształcenia,
- dydaktyka ogólna, szczegółowa i przedmiotowa,
- dydaktyka: miedzy sztuką a nauką
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B.(1995) Elementy dydaktyki ogólnej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
3. Mietzel G. (2002) Psychologia kształcenia. GWP, Gdańsk.
4. Okoń W.(1998) Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, ŻAK, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Czabański B.,Koszczyc T.(red.)(1995) Dydaktyka wychowania fizycznego. Materiały Konferencyjne, AWF, Wrocław.
2. Galloway Ch.(1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa
3. Grabowski H.(2000) Co koniecznie trzeba wiedzieć o wychowaniu fizycznym. Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków.
4. Palka S.(1999) Podejście jakościowe w procesie poznania dydaktycznego [W:] Denek K., Bereźnicki F.(red.) Tendencje w dydaktyce współczesnej. WAM, Toruń.
5. Półturzycki J. (1999) Dydaktyka dla nauczycieli. WAM, Toruń.
„Przedmiotem nauki o motoryczności jest nieskończone bogactwo kombinacji ruchowych wykonywanych przez człowieka” (Maciej Demel)
Ćwiczenie 2.
Temat: Podstawy kształcenia psychomotorycznego: Motoryka człowieka
Zagadnienia:
- def. motoryczności, zdolności motoryczne (energetyczne, informacyjne, hybrydowe)
- zdolności kondycyjne i ich zmiany w ontogenezie wpływające na przebieg psychomotorycznego kształcenia:
- siła,
- wytrzymałość,
- szybkość: (zdolność do szybkiej reakcji na bodziec, zdolność do szybkich ruchów, zdolność do szybkiej lokomocji),
- definicje wg Hirtza (równowaga, rytmizacja, orientacja w przestrzeni, różnicowanie napięć mięśniowych, szybkość reakcji),
- wg Meinela i Schnabla (zdolność sterowania ruchami, zdolność przestawiania i dostosowania do zmiennych warunków otoczenia, zdolność uczenia się motorycznego),
- poziomy koordynacji ruchowej,
- koordynacja ruchów jako element szkolnego wychowania fizycznego („inteligencja ruchowa”)
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław. 3. Raczek J. i inni (1998) Teoretyczno-empiryczne podstawy kształtowania i diagnozowania koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF, Katowice.
Literatura uzupełniająca:
1. Juras G., Waśkiewicz Z.(1998) Czasowe, przestrzenne oraz dynamiczne aspekty koordynacyjnych zdolności motorycznych. AWF Katowice.
2. Szopa J. i inni (1992) Podstawy antropomotoryki. PWN, Warszawa.
„Jeśli chcesz się czegoś nauczyć, wykonuj to” (Robert C.Schank)
Ćwiczenie 3.
Temat: Uczenie się i nauczanie – Proces nauczania bezpośredniego
Zagadnienia:
- uczenie się w ujęciu koneksjonistycznym (behawioryzm) – przegląd teorii
- uczenie się typu S-R (Pawłow i Watson: warunkowanie klasyczne; Guthrie: utrwalanie łańcucha bodźców i reakcji)
- uczenie się instrumentalne (Thorndike: prawo efektu, zasady stosowania nagrody i kary; Skinner: warunkowanie instrumentalne, reguły wzmacniania i karania)
- reguły wzmacniania (Ch.Galloway),
- schemat nauczania bezpośredniego,
- syntaksa modelu nauczania bezpośredniego wg Arendsa,
Literatura obowiązkowa:
1. Arends R.I. (1998) Uczymy się nauczać, WSiP. Warszawa
2. Czabański B. (2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław. 1. Galloway Ch. (1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Anderson J.R.(1998) Uczenie się i pamięć – integracja zagadnień. WSiP, Warszawa.
2. Tomaszewski T. (1998) Główne idee współczesnej psychologii. WA śAK, Warszawa.
Podstawą tego potężnego ruchu umysłowego jest znajomość tego, co człowiek zauważa, o czym wie, o czym jest przekonany i co sobie ceni. (Tadeusz Tomaszewski)
Ćwiczenie 4.
Temat: Uczenie się człowieka na poziomie poznawczym
Zagadnienia:
- definicje i ewolucja pojęć: uczenie się i nauczanie,
- uczenie się a nauczanie – wzajemne zależności (wg Pearsona),
- dojrzewanie i uczenie się,
- uczenie się w ujęciu poznawczym:
- Wertheimer: uczenie się całościowe;
- Köhler: uczenie się przez wgląd;
- Bruner: uczenie się jako odkrywanie;
- Tolman: uczenie się jako zachowanie celowe
- Tomaszewski: sytuacja zadaniowa, sytuacja problemowa
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF Wrocław.
3. Galloway Ch. (1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa.
4. Pearson A.T.(1998) Nauczyciel. Teoria i praktyka w kształceniu nauczycieli. WSiP, Warszawa.
5. Tomaszewski T.(red)(1992) Psychologia ogólna. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Tomaszewski T. (1998) Główne idee współczesnej psychologii. WA ŻAK, Warszawa.
„Na umiejętnościach – poznawczych i motorycznych – oparte są procesy uczenia się, a wśród nich to najbardziej skomplikowane: jak się uczyć.” (Richard I. Arends)
Ćwiczenie 5.
Temat: Uczenie się motoryczne.
Zagadnienia:
- uczenie się motoryczne
- systematyka ruchów człowieka wg Z.Gilewicza: ruchy elementarne – akty ruchowe – czynności ruchowe,
- fenomen kulturowy czynności sportowych (S.Grössing)
- umiejętność – nawyk
- Pöhlmann: spirala uczenia się, informacja zwrotna, TUT-ory ,inteligentne systemy tutoringu,
- A.Hotz: wyobrażenia ruchowe a potencjał energetyczny czynności ruchowych,
- R.Schmidt: teoria schematów
- R.Ungerer: uczenie się i nauczanie sensomotoryczne, sekwencja sensomotoryczna, sekwencja węzłowa, super-sekwencja
2. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław
3. Czabański B. (2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław
Literatura uzupełniająca:
1. Anderson J.R.(1998) Uczenie się i pamięć – integracja zagadnień. WSiP, Warszawa.
2. Czabański B.(red.)(1995) Uczenie się czynności ruchowych i regulacja zachowania, Ogólnopolskie Seminarium na temat ,,Teorii schematów Richarda A. Schmidta”. AWF, Wrocław.
3. Gilewicz Z. (1964) Teoria wychowania fizycznego. WSiP,Warszawa.
„Aby stać się artystą, wcześniej trzeba opanować rzemiosło” (Richard I. Arends)
Ćwiczenie 6.
Temat: Uczenie się i nauczanie czynności standardowych (cz.I)
Zagadnienia:
- uczenie się i nauczanie czynności standardowych:
- pojęcie czynności standardowych (czynności elementarne, standardowe, indywidualne, mistrzowskie, model czynności)
- nauczanie bezpośrednie a nauczanie czynności standardowych,
- Etap 1: antycypacji celu (sytuacja zadaniowa),
- Etap 2: wstępnej orientacji (sytuacje: fizyczna, społeczna i osobista),
- Etap 3: umysłowego programowania (wyobrażenia motoryczne i ich funkcje, informacja kinestetyczna i jej rola w tworzeniu wyobrażeń ruchowych, polisensoryczne podłoże wyobrażenia czynności ruchowej)
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
Literatura uzupełniająca:
1. Tomaszewski T. (1998) Główne idee współczesnej psychologii. WA ŻAK, Warszawa.
„Tylko uczeń ma wgląd we własne procesy uczenia się i rozumienia, a nauczyciel może uzyskać informacje na ich temat jedynie na drodze współpracy z nim” (Gerd Mietzel)
Ćwiczenie 7.
Temat: Uczenie się i nauczanie czynności standardowych (cz.II)
Zagadnienia:
- Etapy nauczania czynności standardowych (c.d.):
- Etap 4: praktycznego działania ( metoda kontrastów, metoda ograniczeń, nauczanie rytmiczne, metoda nauczania częściami, metoda nauczania całości, metoda progresywna, rodzaje niepoprawności czynności ruchowej: odchylenie, niedostatek, błąd; zapobieganie (prewencja) i eliminacja błędów w nauczaniu),
- Etap 5: kontroli i oceny wyników realizacji zadania (przyczyny powstawania błędu czynności i błędu wyniku, pojęcie i istota oceny, cechy i kryteria oceny procesu uczenia się i nauczania, metody oceniania, samoocena, dydaktyczne wykorzystanie wyników kontroli i oceny w pracy nauczyciela i uczniów)
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B. (2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
3. Galloway Ch. (1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Arends R.I. (1998) Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa. 2. Mietzel G. (2002) Psychologia kształcenia. GWP, Gdańsk. 3. Niemierko B. (1995) Wyniki kształcenia [W:] Kruszewski K.(red.) Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. PWN, Warszawa. 4. Półturzycki J. (1999) Dydaktyka dla nauczycieli. WAM, Toruń.
„Aby nauczyć się czegoś szybko i efektywnie, trzeba to zobaczyć, usłyszeć i poczuć” (Tony Stockwell)
Ćwiczenie 8.
Temat: Nauczanie jako system komunikacji dydaktycznej.
Zagadnienia:
- system komunikacji dydaktycznej
- rodzaje i formy komunikacji dydaktycznej
- nauczycielskie style komunikowania się z uczniami
- informacja słowna (struktura komunikatu słownego), obrazowa (rodzaje) i kinestetyczna (polisensoryczność) w procesie komunikacji dydaktycznej
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
3. Zatoń K. (1995) Przekaz słowny na lekcji wychowania fizycznego. Studia i Monografie, t.48. AWF, Wrocław.
Literatura uzupełniająca:
1. Czabański B.,Koszczyc T.(red.)( ) 2. Fenstermacher G.D.,Soltis J.F.,(2000) Style nauczania. WSiP, Warszawa. 3. Półturzycki J.(1999) Dydaktyka dla nauczycieli. WAM, Toruń
„Umysł nie jest naczyniem, które naleŜy napełnić, lecz ogniem, który trzeba rozniecić” (Plutarch)
Ćwiczenie 9.
Temat: Nauczanie i uczenie się problemowe
Zagadnienia:
- istota uczenia się i nauczania problemowego,
- funkcje nauczyciela w nauczaniu bezpośrednim, standardów i problemowym,
- schemat uczenia się i nauczania problemowego
- syntaksa uczenia się i nauczania
- części lekcji typu problemowego wg Okonia
- zalety nauczania problemowego
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
2. Mietzel G.(2002) Psychologia kształcenia. GWP, Gdańsk. 3. Okoń W.(1998) Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, ŻAK, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Arends R.I. (1998) Uczymy się nauczać, WSiP. Warszawa.
2. Dryden G.,Vos J.(2002) Rewolucja w uczeniu. Wydawnictwo Moderski i S-ka, Poznań.
3. Galloway Ch. (1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa.
„Wiedza się kumuluje – niewiedza również” (Charles Galloway)
Ćwiczenie 10.
Temat: Nauczanie pojęć występujących w dydaktyce wychowania fizycznego.
Zagadnienia:
- istota pojęć i ich znaczenie dla kształcenia
- kategorie pojęć (pojęcia koniunkcyjne, dysjunkcyjne i stosunkowe lub konkretne i abstrakcyjne)
- cechy pojęć (istotne i nieistotne, przykłady i nieprzykłady, kontekst społeczny)
- wiedza konceptualna i proceduralna
- od pojęcia do reguły
- postępowanie nauczyciela przy nauczaniu pojęć
- dobór pojęć
- definiowanie pojęć
- analiza pojęć
- dobór i układ przykładów i nieprzykładów
- wybór metody nauczania
- sprawdzenie opanowania pojęć.
1. Arends R.I. (1998) Uczymy się nauczać, WSiP. Warszawa.
2. Galloway Ch. (1988) Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Bruce J. i inni (1999) Przykłady modeli uczenia się i nauczania, WSiP, Warszawa.
2. Kruszewski K. (1995) Sztuka nauczania – czynności nauczyciela. PWN, Warszawa.
„Im więcej informacji łączysz, tym więcej zapamiętujesz” (Jeannette Vos)
Ćwiczenie 11.
Temat: Procesy wspomagające uczenie się i nauczanie: transfer i edukacja integracyjna.
Zagadnienia:
- pojęcie transferu i jego zakres
- rodzaje transferu
- transfer bilateralny
- edukacja integracyjna
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne, AWF, Wrocław
2. Koszczyc T.(red.)(2000) Transfer w procesie wychowania fizycznego, Materiały Konferencyjne, AWF, Wrocław.
3. Koszczyc T.(red.)(2002) Edukacja integracyjna w procesie wychowania fizycznego. Materiały Konferencyjne, AWF, Wrocław.
Literatura uzupełniająca:
1. Dryden G.,Vos J.(2000) Rewolucja w uczeniu. Wydawnictwo Moderski i S-ka, Poznań.
2. Galloway Ch.(1988) Psychologia uczenia się i nauczania, t.1, PWN, Warszawa.
3. Mietzel G.(2002) Psychologia kształcenia. GWP, Gdańsk.
4. Włodarski Z.(1989) Psychologia uczenia się. PWN, Warszawa.
„Nie wolno zgadzać się na pełzanie, gdy czujemy potrzebę latania” (Hellen Keller)
Ćwiczenie 12.
Temat: Cechy indywidualne ucznia ułatwiające i utrudniające proces uczenia się – nauczania.
Zagadnienia:
A
- pamięć a uczenie się
- inteligencja i jej rola w procesie uczenia się
- nastawienia, motywacje i aspiracje w procesie uczenia się
B
- pojęcie sytuacji trudnej w uczeniu się i nauczaniu
- rodzaje (kategorie) sytuacji trudnej
- lęk i strach w wychowaniu fizycznym
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B. (1998) Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław.
2. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław
3. Koszczyc T. (red.)(1997) Uczenie się i nauczanie w sytuacjach trudnych, Materiały konferencyjne. AWF, Wrocław
Literatura uzupełniająca:
1. Anderson R.(1998) Uczenie się i pamięć – integracja zagadnień . WSiP, Warszawa.
2. Dryden G., Vos J.(2000) Rewolucja w uczeniu. Wydawnictwo Moderski i S-ka, Poznań.
3. Karolczak-Biernacka B.(1986) Studia nad zachowaniem się sportowca w sytuacji trudnej. WSiP, Warszawa.
4. Fontana D.(1998) Psychologia dla nauczycieli. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
5. Mietzel G.(2002) Psychologia kształcenia. GWP, Gdańsk.
6. Tyszkowa M.(1986) Zachowanie się dzieci szkolnych w sytuacjach trudnych. PWN, Warszawa.
7. Włodarski Z.(1989) Psychologia uczenia się. PWN, Warszawa.
„A jakoż uczyć mają nie umiejąc sami” (Jan Kochanowski)
Ćwiczenie 13.
Temat: Fizjoterapeuta – Nauczyciel
Zagadnienia:
- cele edukacyjne a przedmiotowe (ogólne, pośrednie i operacyjne,)
- taksonomia celów kształcenia:
- sfera poznawcza (Bloom),
- sfera emocjonalna (Krathwohl),
- sfera psychomotoryczna (Harrow),
- efektywność fizjoterapeuty,
- postawy i style działania fizjoterapeuty,
- dydaktyczna i wychowawcza funkcja fizjoterapeuty,
- ideał fizjoterapeuty („model” czy „profil” ?),
- wiedza ogólna fizjoterapeuty, a wiedza kierunkowa,
- wiedza o pacjencie, o przedmiocie działania i o metodach działania – podstawą sprawności zawodowej fizjoterapeuty
Literatura obowiązkowa:
1. Czabański B.(2000) Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław.
2. Konarzewski K.(red.)(1995) Sztuka nauczania. Szkoła. PWN, Warszawa.
3. Kruszewski K.(red.)(1995) Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Arends R.(1998) Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa.
2. Fontana D.(1998) Psychologia dla nauczycieli. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.